Cmentarz szpitalny – jeńców Armii Czerwonej z obozu w Choroszczy

Cmentarz jeńców Armii Czerwonej znajduje się w Choroszczy i jest zlokalizowany przy drodze do Żółtek.

Cmentarz szpitalny funkcjonował od 1930 roku do końca lat 80. XX wieku. W latach 1941-1944, w oddzielnej kwaterze pochowano od 7000 do 8500 (wg różnych źródeł) zmarłych żołnierzy radzieckich z niemieckiego obozu jenieckiego, tzw. szpitala wojennego – „Krigsgefangenen-lazaret– Oflag 57”.

Obóz znajdował się na terenie istniejącego tutaj szpitala dla psychicznie i nerwowo chorych. Niemcy umieścili w nim schwytanych do niewoli, chorych czerwonoarmistów. Ich los – żołnierzy wyjętych spod prawa międzynarodowego, był przesądzony. Śmiertelność była bardzo wysoka. Codziennie na tym cmentarzu grzebano dziesiątki zmarłych jeńców. W 1944 roku, po wejściu Armii Czerwonej na ziemie Polski, powstał obóz dla jeńców różnych narodowości, służących wcześniej w armii niemieckiej.

W tym miejscu znajduje się jedyny na terenie gminy Choroszcz pomnik muzułmański (odsłonięty 30 czerwca 2011 roku), upamiętniający zmarłego w obozie 4 X 1942 roku Bajmursajewa Murzadeka – żołnierza Armii Czerwonej, pochodzącego z Kazachstanu.

Na bramie cmentarza znajduje się pamiątkowa tablica z napisem:

„Na cmentarzu
spoczywa około 7000 jeńców sowieckich
pomordowanych i zmarłych
w latach 1941-1944
w obozie jenieckim utworzonym
przez Niemców
w szpitalu psychiatrycznym w Choroszczy”

Fragment cmentarza, stanowiący kwaterę jednej bezimiennej wspólnej mogiły, wyznaczają słupki betonowe sprzężone ze sobą wspólnym łańcuchem, będącym symbolem niewoli i uwięzienia. Pomnik zaś – w kształcie ceglanej ściany utożsamiania ścianę płaczu Jerozolimy, zaś dwa umieszczone na niej krzyże, będące symbolem miłości Boga do ludzi, odnoszą się też do braterstwa i starohebrajskiego przesłania „szalom – spoczywajcie w pokoju”.

 

 

Powrót na początek strony